بررسی اثر قطع طناب نخاعی بر ماست سل های غده پروستات موش سفید بزرگ آزمایشگاهی

سابقه و هدف: مطالعات محققین در مردان با ضایعه نخاعی بیانگر کاهش کیفیت مایع منی و افزایش میزان آنتی اسپرم-آنتی بادی است. ماست سل ها با ایجاد اختلال در اسپرماتوژنزیس، ساختار بیضه و لوله های منی ساز و احتمالا تغییر در ساختار غدد ضمیمه جنسی منجر به پایین آمدن قابلیت باروری می گردند. روش پژوهش: تعداد 42 رت نر بالغ نژاد اسپراگ در دو گروه شاهد و تجربی قرار گرفتند. در گروه تجربی طناب نخاعی بعد از بیهوشی، تحت عمل لامینکتومی دو طرفه در ناحیه مهره T9 به صورت عرضی قطع شد. در روزهای 7، 14 و 21 پس از جراحی، حیوانات با اتر کشته شدند و غده پروستات آنها ثابت گردید. بعد از انجام کارهای معمول بافت شناسی، از نمونه ها برش های سریال به ضخامت 4 میکرومتر تهیه و بر روی لام های میکروسکوپی انکوبه شدند. سپس برش ها با روش های H&E، تولوئیدن بلو 1% و تری کروم ماسون رنگ آمیزی و با استفاده از میکروسکوپ نوری مجهز به گراتیکول چشمی صفحه شطرنجی، دستگاه داینوسکوپ و کامرالوسیدا مورفومتری شدند. داده های حاصل از مطالعات مورفومتری با روش های Student T-Test و آنالیز واریانس، تجزیه و تحلیل آماری گردیدند. یافته ها: از لحاظ کیفی، ماست سل های پروستات گروه تجربی حالت هتروژنوس پیدا کرده و جابجایی معنی دار آنها از بافت همبند استروما به دیواره غدد لوله ای-آسینی (ماست سل های مخاطی) مشاهده شد. همچنین در پروستات حیوانات تجربی التهاب، فیبروزیس، افزایش حجم استروما و افزایش ضخامت غشا پایه آسینی ها دیده شد. از لحاظ کمی در گروههای تجربی 7 و 14 روزه تعداد کل ماست سل ها به ویژه ماست سل های درجه 2 و 3 افزایش یافته بود (P<0.001). در گروه تجربی 21 روزه تعداد کل ماست سل ها به ویژه ماست سل های درجه یک افزایش نشان داد و اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود (P<0.05). تعداد ماست سل های گروه تجربی 21 روزه نسبت به گروه های 7 و 14 روزه کاهش یافته بود و این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود (P<0.01). در گروه های تجربی 7 و 14 روزه (به ویژه 14 روزه) تعداد ماست سل های مخاطی نسبت به ماست سل های همبندی افزایش بیشتری پیدا کرده بودند (P<0.05). نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق می توان گفت که به دنبال قطع نخاع، ماست سل های غده پروستات به ویژه ماست سل های مخاطی افزایش می یابند. این سلولها احتمالا از طریق افزایش آنتی اسپرم-آنتی بادی و ترشح انواع مدیاتورها (از جمله تریپتاز) باعث ایجاد فیبروزیس و اختلال در ساختار غده پروستات می شوند. شاید تغییرات ساختاری غده پروستات ناشی از افزایش ماست سل ها بعد از قطع نخاع، منجر به کاهش کیفیت و میزان ترشحات آن شده و در نهایت به عنوان یک عامل در کاهش قابلیت باروری مردان نقش داشته باشد.